Marka Nedir?

LogoveGrafik.com’un kıymetli takipçilerine, reklamcılık ile ilgilenenlere, reklamcılığı meslek olarak seçmek isteyenlere, marka iletişimi ve yönetimi ile ilgilenenlere ve meraklı olan herkese gönül dolusu sevgiler, saygılar.

22 yıllık reklamcı bir arkadaşınız olarak, marka nedir sorusuna yanıt vermeye çalışacağım. Umarım bu içerik herkese yararlı olur. Keyifli okumalar dilerim.

Sözlüğe Göre Marka Nedir?

Öncelikle “marka” kavramının İtalyaca kökenli bir sözcük olduğunu belirtmekte fayda var.

Türk Dil Kurumu’nun sözlük sitesinde “marka” sözcüğünü arattırdığınızda, karşınıza tam 4 farklı sonuç ve anlam çıkıyor.

“(ma’rka), İtalyanca marca

1. isim Resim veya harfle yapılan işaret.
2. isim Bilet, para yerine kullanılan metal veya başka şeyden parça.
3. isim Bir ticari malı, herhangi bir nesneyi tanıtmaya, benzerinden ayırmaya yarayan özel ad veya işaret.
4. isim, mecaz Tanınmış ürün, saygın kişi vb.”

Marka sözcüğünün bu anlamlarından, benim daha ziyade üzerinde durmak istediğim anlamları, 1. ve 3. Ve 4. maddeler… Zira, 1. ve 3. Ve 4. maddeler birbirleriyle ilintili…

Marka Ayırt Edici Bir Kavramdır

Marka, sözlüğün tanımında da görüldüğü üzere, bir ticari malı ya da herhangi bir nesneyi tanıtmaya, benzerlerinden ayırmaya yarayan, özel ad veya işarettir. Söz konusu isim, birinci ve üçüncü maddelerde belirtildiği üzere, gerek resimle, gerek şekille, gerekse de harfle yapılabilir. Bu noktada karşımıza logo kavramı çıkmaktadır. Zira, sözlükte atıfta bulunulan “şekil” kavramı aslında “logo”, “logo type” ya da “amblem” kavramlarıdır. Önceki içeriklerimde sıklıkla söz etmiş olduğum logo ve amblem kavramlarından, daha önceleri söz ettiğim için burada uzun uzadıya söz etmeyeceğim. Logo ile ilgili daha detaylı içeriklere ulaşmak isteyenler, Logo Tasarım sayfasındaki içeriklere göz atabilir, çok daha detaylı bilgi edinebilirler.

 Marka Bir Ürün ya da Hizmetin Kimliğidir

Markanın ayırt edici özelliği ön plandadır, ya da öyle olması beklenir. Ayırt edici olan bu özellik, tabi ki gerçekten öyleyse, bir zaman sonra adeta markanın kimliği ve kişiliği haline gelir. Dolayısıyla tüm markalar, belirli bir zaman sonra, insanlarda ya da hedef kitlelerinde bir takım imajlar ve duygulanımlar uyandırmaya başlarlar.

Marka Yaşayan Bir Varlıktır

Örneğin, insanların damak zevkine hitap eden, kaliteli yiyecekler üreten bir markanız varsa, o markanın sözü geçtiğinde ya da kişi o markanın reklamını gördüğünde (logo, billboard, tv reklamı vb.) yeme ve içme isteği artacaktır. Ya da insanlara iyi vakit geçirten, insanları eğlendiren oyunlar üreten bir yazılım firmanız varsa, ve marka imajınız da buna göre oluşturulmuşsa, hedef kitlenizde “mutluluk veren bir marka olarak” akıllarda yer edeceksiniz demektir.

Bu açıdan bakıldığında marka, adeta yaşayan, canlı bir varlık gibidir.

Marka Bir Logodan ya da Amblemden Çok Daha Fazlasıdır

Logo, logo type ya da amblem, bir markanın kurumsal kimlik tasarımı açısından ilk adımıdır. Öte yandan markanın imajına uygun görsel bir temsilcidir. Ancak hiçbir zaman bir logo ya da bir amblem “marka” kavramı ile karıştırılmamalıdır. Zira, marka bir sembolden, bir amblemden ya da bir logodan çok daha fazlasıdır.

Markanın yukarıda da sözünü ettiğim üzere kendine özgü bir kimliği, kendine has bir imajı ve anlatımı vardır. Hedef kitlede uyandırdığı duyguları ve algıda seçiciliği vardır.

Türk Patent ve Marka Kurumu’na Göre Marka Nedir?

“Marka, bir işletmenin mal ve/veya hizmetlerini bir başka işletmenin mal ve/veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlaması koşuluyla, kişi adları dahil, özellikle sözcükler, şekiller, harfler, sayılar, malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebilen, baskı yoluyla yayımlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işarettir.”

Türk Patent ve Marka Kurumu’nun tanımında da “ayırt ediciliğe” vurgu yapılmış. Ancak burada daha çok marka kavramının biçimsel ve fiziksel yönü var. Öte yandan markanın biçimsel ve fiziksel yönü de olmazsa olmazlar arasında… Ne var ki, her şey değil, yalnızca bir kısmı…

BENCE MARKA NEDİR?

Yukarıdakileri toparlayıp bir sonuca varmak gerekirse, naçizane 22 yıllık bir iletişimci, tasarımcı ve reklamcı olarak bence marka, “bir kimliği, bir imajı ve adeta bir kişiliği olan, zihinlerde bir yeri ve değeri olan, kimi zaman duygulandıran, kimi zaman güldüren, çeşitli duygulanımlar yaratabilme gücüne sahip, diğerlerinden ayırıcı görsel, işitsel, dokunsal, tatsal öğeleri ve duygusal yönleri bulunan adeta yaşayan bir varlıktır.”

İşte, bu da benim marka tanımım. Marka kavramından söz etmeye çalıştım.

Kendinize iyi bakın, hoşça kalın… / Selder GÜLYÜZ

Yararlanılan İçerikler: Türk Patent ve Marka Kurumu Resmi Sayfası, Türk Dil Kurumu Resmi Sayfası